Εξωτική χορεύτρια, κατάσκοπος, ίσως αθώα, ίσως ένοχη, σίγουρα μυστηριώδης… ένα πράγμα είναι βέβαιο: το όνομα της Μάτα Χάρι το γνωρίζουμε όλες μας. Αυτό που ίσως δε γνωρίζουμε είναι η ιστορία της και αυτή θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας σήμερα. Την ιστορία που θα μας αποκαλύψει πως η μικρή Μαργαρίτα Ζέλε έγινε η πασίγνωστη Μάτα Χάρι.
Η Αρχή
Η Μαργαρίτα Ζέλε (Margaretha Geertruida Zelle) γεννήθηκε το 1876 στην Ολλανδία και τα παιδικά της χρόνια ήταν γεμάτα άνεση και πολυτέλεια. Όταν ήταν σε ηλικία 13 ετών ο πατέρας της χρεωκοπεί, οι γονείς οδηγούνται στο διαζύγιο, η οικογένεια διαλύεται και η Μαργαρίτα μετακομίζει στο σπίτι του νονού της. Θέλοντας να επιστρέψει στην άνετη ζωή που γνώρισε σαν παιδί, στα 18 της απαντά στην αγγελία γάμου κάποιου Ολλανδού στρατιωτικού και σύντομα βρίσκεται παντρεμένη με δύο παιδιά να ζει στην Ινδονησία (τότε ολλανδική αποικία) έχοντας ακολουθήσει το σύζυγό της.
Εκεί η Μαργαρίτα μαγεύεται από την Ινδονησιακή κουλτούρα και τον πολιτισμό του νησιού και γρήγορα γίνεται μέλος σ’ ένα τοπικό χορευτικό συγκρότημα, υιοθετώντας το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Μάτα Χάρι, δηλαδή «ήλιος» στην τοπική διάλεκτο.
Πολύ γρήγορα είναι φανερό πως ο γάμος της είναι αποτυχημένος, γίνονται απιστίες και από τις δύο πλευρές, ενώ ο σύζυγος της αποδεικνύεται βίαιος και αλκοολικός. Το1899 τα δύο παιδιά της οικογένειας αρρωσταίνουν πολύ σοβαρά και το ένα δυστυχώς χάνει τη ζωή του. Αυτό είναι και το τελειωτικό χτύπημα για το ζευγάρι, που το 1902 επιστρέφει στην Ολλανδία και χωρίζει πλέον επισήμως.
Η Χορεύτρια
Το 1904, βρίσκει τη Μαργαρίτα στο Παρίσι, να έχει χάσει την κηδεμονία της κόρης της, και να δίνει παραστάσεις ως η τολμηρή εξωτική χορεύτρια Μάτα Χάρι. Ψηλή, πανέμορφη και κυρίως χωρίς κανένα πρόβλημα να εμφανιστεί σχεδόν γυμνή στη σκηνή, η Μάτα Χάρι γνωρίζει αμέσως τεράστια επιτυχία και η νύχτα του Παρισιού την αγκαλιάζει χαρίζοντάς της πολυάριθμους εραστές, κυρίως στρατιωτικούς και πολιτικούς.
Η επιτυχημένη και πάντα μυστηριώδης αρτίστα Μάτα Χάρι διαδίδει πως έχει γεννηθεί Ινδονησιακή πριγκίπισσα και πως έμαθε να χορεύει ινδονησιακούς εξωτικούς χορούς από παιδί. Χορεύει προκλητικά, καλυμμένη αρχικά με πέπλα που αφαιρεί σιγά σιγά μέχρι να παραμείνει σχεδόν γυμνή στη σκηνή μαγεύοντας το κοινό της. Ταυτόχρονα ποζάρει και φωτογραφίζεται άπειρες φορές, με χάρη και χωρίς ντροπή, ενώ οι θαυμαστές της αυξάνονται διαρκώς.
Η Κατάσκοπος
Κατά τη διάρκεια του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η 40χρονη Μάτα Χάρι γνωρίζει και ερωτεύεται τρελά έναν 23χρονο Ρώσο πιλότο ο οποίος κατά τα λεγόμενά της ήταν ο έρωτας της ζωής της. Όταν εκείνος τραυματίζεται σε μια μάχη, εκείνη κινεί γη και ουρανό για να καταφέρει να τον δει και τότε, Γάλλοι πράκτορες της υπόσχονται να κάνουν εφικτή αυτή τη συνάντηση αν δεχθεί να κατασκοπεύσει έναν Γερμανό πρίγκιπα και να μάθει πληροφορίες για τα σχέδια της Γερμανίας. Τελικά ο Γερμανός πρίγκιπας αποδεικνύεται ανίδεος και οι πληροφορίες που συλλέγει η Μάτα Χάρι δεν έχουν καμία αξία. Κατά τη διάρκεια των επαφών της με τους Γερμανούς όμως, για άγνωστους λόγους, καταφέρνει να πουλήσει κουτσομπολιά και μυστικά που έχουν να κάνουν με την ερωτική ζωή διαφόρων Γάλλων πολιτικών και στρατιωτικών και οι Γερμανοί τη θεωρούν πληροφοριοδότη τους και της δίνουν το κωδικό όνομα H21.
Όταν οι Γάλλοι αποκρυπτογραφούν τα γερμανικά μηνύματα και συνδέουν το κωδικό όνομα H21 με τη Μάτα Χάρι τη συλλαμβάνουν ως Γερμανή κατάσκοπο, τη δικάζουν και τελικά την καταδικάζουν χωρίς να υπάρχει η παραμικρή απόδειξη για κάτι τέτοιο.
Η ψεύτικη περσόνα που είχε δημιουργήσει σα χορεύτρια, το γεγονός ότι δεν είχε γεννηθεί στην Ινδονησία αλλά στην Ολλανδία, καθώς και η αποδοχή της ότι είχε πάρει χρήματα από έναν Γερμανό διπλωμάτη και πρώην εραστή της ως αποζημίωση για πράγματα που της είχε κατασχέσει η γερμανική κυβέρνηση σφράγισαν την καταδίκη της.
Το Τέλος
Η Μάτα Χάρι κατηγορήθηκε για το θάνατο 50 χιλιάδων στρατιωτών αν και στο δικαστήριο ποτέ δεν παρουσιάστηκε κάποια πληροφορία την οποία είχε αποκαλύψει στους Γερμανούς. Ούτε και στους Γάλλους για να ακριβολογούμε. Η αλήθεια είναι πως οι Γάλλοι χρειάζονταν κάποιον να τιμωρηθεί για όλες τις λάθος κινήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του πολέμου και η Μάτα Χάρι αποτέλεσε το τέλειο εξιλαστήριο θύμα.
Παρόλα τα αμέτρητα γράμματά της στην Ολλανδική πρεσβεία, στα οποία επέμενε για την αθωότητά της, η Ολλανδική κυβέρνηση δεν επενέβη ποτέ, ενώ ο Ρώσος πιλότος που για χάρη του ξεκίνησε αυτή η περιπέτεια δεν την υποστήριξε, ούτε καν δέχτηκε να παρευρεθεί στη δίκη της.
Στις 14 Οκτωβρίου το 1917, σε ηλικία 41 ετών η Μάτα Χάρι οδηγείται στο εκτελεστικό απόσπασμα. Αρνείται να της δέσουν τα μάτια και μάλιστα λέγεται ότι στέλνει ένα παιχνιδιάρικο φιλί στους εκτελεστές της πριν την πυροβολήσουν.
Μετά το θάνατό της, το σώμα της δίνεται για μελέτη στο ιατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου του Παρισιού, αν και αργότερα χάθηκαν τα ίχνη του και κανείς δεν ξέρει τι απέγινε.
Το αν η Μάτα Χάρι υπήρξε πράγματι κατάσκοπος απασχολεί τους ιστορικούς μέχρι και σήμερα. Όταν μετά από χρόνια μελετήθηκαν τα σφραγισμένα αρχεία της δίκης της βρέθηκαν πολλές παρατυπίες, ενώ φανερώθηκε πως δεν επιτράπηκε να παραστούν αρκετοί μάρτυρες υπεράσπισης. Όποια και να είναι η αλήθεια πάντως ένα πράγμα είναι σίγουρο: μέσα από πολυάριθμες ταινίες, τραγούδια και βιβλία η Μάτα Χάρι έχει γίνει πλέον ένας θρύλος, μια γυναίκα που δε θα ξεχαστεί ποτέ.
Κείμενο: Χρυσάνθη Ξηρουχάκη
Στο EveryWoman.gr χαιρόμαστε όταν θέλεις να αναδημοσιεύσεις κάποιο post μας. Θα σε παρακαλούσαμε όμως να αναφέρεις πάντοτε την πηγή βάζοντας ένα link, ώστε να γνωρίσουν κι άλλοι το blog/magazine μας. Ευχαριστούμε πολύ.
Όλα τα posts του EveryWoman.gr αφορούν στις προσωπικές μας απόψεις και είναι γραμμένα σύμφωνα με το δικό μας γούστο. Στόχο έχουν να σε εμπνεύσουν για κάτι καινούργιο. Θα χαρούμε πολύ να μας στείλεις και δικές σου προτάσεις και ιδέες στα σχόλια.
