Ζουν με τη σφραγίδα του πολιτισμού τους χαραγμένη στο πρόσωπό τους και είναι περήφανοι γι’ αυτό. Η ιθαγενής φυλή των Μάορι, στη Νέα Ζηλανδία, έχει βρει το δικό της μοναδικό τρόπο να ξεχωρίζει εδώ και αιώνες. Τα Τα-Μόκο είναι τα ιερά τατουάζ των Μάορι και αποτελούν μεγάλο μέρος του πολιτισμού και της κουλτούρας τους.
Προέλευση
Σύμφωνα με το θρύλο, τα Τα-Μόκο προέρχονται από τον κάτω κόσμο. Όταν ένας γενναίος πολεμιστής ερωτεύτηκε μια πριγκίπισσα του κάτω κόσμου, εκείνη ήρθε στην επιφάνεια της γης για να ζήσει μαζί του. Εκείνος όμως την αδίκησε κι αυτή γύρισε πληγωμένη στην οικογένειά της. Όταν ο πολεμιστής συνειδητοποίησε το λάθος του, ζήτησε συγχώρεση από τη γυναίκα του και την οικογένειά της κι αυτοί ως ένδειξη αποδοχής της συγνώμης του, του δίδαξαν την τέχνη των Τα-Μόκο.
Πιο κοντά στην πραγματικότητα τώρα, τα Τα-Μόκο προέρχονται από την Πολυνησία και μας είναι άγνωστο το πως ακριβώς ενσωματώθηκαν στον πολιτισμό των Μάορι. Τα παραδοσιακά Τα-Μόκο σκαλίζονταν κυριολεκτικά στο δέρμα των Μάορι με τη βοήθεια αιχμηρών λεπίδων φτιαγμένων από δόντια ή κόκκαλα.
Τα Τα-Μόκο έχουν ιδιαίτερα πολύπλοκα σχέδια που αποτελούνται από άπειρες καμπύλες και γραμμές, γι’ αυτό και η διαδικασία απόκτησής τους ήταν εξαιρετικά επίπονη και χρονοβόρα. Κι επειδή οι Μάορι θεωρούσαν πάντοτε το κεφάλι ως το πιο ιερό μέρος του σώματος, τα περισσότερα από τα Τα-Μόκο βρίσκονται χαραγμένα στα πρόσωπά τους συμβολίζοντας την κοινωνική τάξη και τη δύναμή τους.
Τα Τα-Μόκο και οι γυναίκες
Οι περισσότερες γυναίκες των Μάορι έχουν Τα-Μόκο σε συγκεκριμένα σημεία του προσώπου τους όπως το σαγόνι και τα χείλη. Κάποιες φορές όμως συναντάμε γυναίκες με Τα-Μόκο ανάμεσα στα μάτια, στα πόδια ή την πλάτη τους.
Η τέχνη και οι συμβολισμοί
Αυτό που είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο όσον αφορά στην τέχνη των Τα-Μόκο είναι πως κανένα από τα σχέδια που χρησιμοποιούνται δεν επαναλαμβάνεται. Δεν υπάρχουν δύο ίδια Τα-Μόκο, είναι όλα ανεξαιρέτως μοναδικά. Όλα τους όμως είναι εξαιρετικά δύσκολα και πολύπλοκα γι’ αυτό και οι καλλιτέχνες είναι αξιοσέβαστοι και θεωρούνται σχεδόν ιεροί από την υπόλοιπη φυλή.
Τα υπέροχα σχέδια των Τα-Μόκο έχουν διαφορετικούς συμβολισμούς. Τα λέπια του ψαριού για παράδειγμα συμβολίζουν υγεία και αφθονία, ενώ το δέρμα σκύλου θάρρος και δύναμη. Φιγούρες όπως το τίκι συμβολίζουν καλοτυχία και γονιμότητα ενώ η μανάια είναι γνωστή ως προστάτιδα και καθοδηγήτρια, ένα είδος φύλακα άγγελου δηλαδή. Σχήματα όπως το αγκίστρι συμβολίζουν ευημερία ενώ το σπιράλ συμβολίζει αρμονία.
Σήμερα
Αν και για κάποιο διάστημα η τέχνη των Τα-Μόκο είχε αρχίσει να εξαφανίζεται, σήμερα πολλοί απόγονοι των Μάορι έχουν αρχίσει να τα αγκαλιάζουν ξανά, αν και αυτή τη φορά προτιμούν τις βελόνες για να τα ζωγραφίσουν στο πρόσωπό τους. Και αυτή τη φορά οι γυναίκες παίζουν πολύ πιο ενεργό ρόλο στη διατήρηση της κληρονομιάς της φυλής, κάνοντας κι εκείνες πολυάριθμα Τα-Μόκο στο σώμα και το πρόσωπό τους.
Κείμενο: Χρυσάνθη Ξηρουχάκη
Στο EveryWoman.gr χαιρόμαστε όταν θέλεις να αναδημοσιεύσεις κάποιο post μας. Θα σε παρακαλούσαμε όμως να αναφέρεις πάντοτε την πηγή βάζοντας ένα link, ώστε να γνωρίσουν κι άλλοι το blog/magazine μας. Ευχαριστούμε πολύ.
Όλα τα posts του EveryWoman.gr αφορούν στις προσωπικές μας απόψεις και είναι γραμμένα σύμφωνα με το δικό μας γούστο. Στόχο έχουν να σε εμπνεύσουν για κάτι καινούργιο. Θα χαρούμε πολύ να μας στείλεις και δικές σου προτάσεις και ιδέες στα σχόλια.
